ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵਿਤਰੀ – ਅੰਜੂ ਵੀ ਰੱਤੀ

ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਲੇਖਕ ਘੱਟ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਔਰਤ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਤਿੰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ‘ਰੂਪਸੀ’ ਲਿਖਦਾ । ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਉੱਡਣ ਵਾਲੇ ਲਈ ਚਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਕੇਵਲ ਨਾਭਾਚਰ ਵਰਤਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਥਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਿਆ ਜਾਵੇਗਾ- ਜਿਤੇਂਦਰੀਆ। ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੇਖਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਕਈ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਲਿਖੇ ਅਜਿਹੇ ਭਾਰੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਜੂ ਵ ਰੱਤੀ ਇੱਕ ਅਨੁਭਵੀ ਇੱਕ ਅਨੁਭਵੀ ਲੇਖਿਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚ ਕੇਵਲ ਸਿਧਾਂਤਕ ਗਿਆਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਅਨੁਭਵ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਿਹਾਰਕ ਗਿਆਨ ਵੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਠਕਾਂ ’ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਦੀਵੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਗੁੜ ਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਸੁਆਦ ਲਿਖਣ ਨਾਲ ਲਿਖਣਾ ਅਸਰਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਨੁਭਵੀ ਲੇਖਕ ਦੀ ਸੋਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਨੁਭਵ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵਿਆਪਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਵੇਂ ਸ਼ਾਟਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਡਰਾਈਵਰ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹੋਏ ਖੱਬੇ, ਸੱਜੇ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਦੇਖਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਅਨੁਭਵੀ ਲੇਖਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਨਿਰੰਤਰ ਲਿਖਤ ਨਾਲ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰ-ਮੁਗਧ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅੰਜੂ ਵ ਰੱਤੀ ਜੋ ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਹਿੰਦੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਉੱਤਮ ਕਵੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹਿੰਦੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਵਿਤਰੀਆਂ ਤੇ ਲੇਖਿਕਾਵਾਂ ਵਿਚ ਸਾਹਿਤ ਯੁੱਗ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ। ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਸਨਮਾਨ- ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਲਿਖਾਰੀ ਸਭਾ (ਰਜਿ) ਪੰਜਾਬ ਵੱਲੋਂ ” ਸਿਰ ਕੱਢ ਕਵਿੱਤਰੀ ਸਨਮਾਨ” ਨਵੋਦਿਆ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਨਮਾਨ, ਓਂਟਾਰੀਓ ਫਰੈਂਡਜ਼ ਕਲੱਬ ਕਨੇਡਾ ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਲੇਖਨ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ, ਪਰਮਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀਪ ਵੈਲਫ਼ੇਅਰ
ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ ਲੁਧਿਆਣਾ , ਓਂਟਾਰੀਓ ਫਰੈਂਡਜ਼ ਕਲੱਬ ਕਨੇਡਾ ਵੱਲੋਂ ਮਾਣਯੋਗ ਸੰਤ ਬਲਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਂਚੇਵਾਲ ਹੱਥੋਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅੰਜੂ ਵ ਰੱਤੀ ਦਾ ਜਨਮ ਸਾਲ 1970 ਵਿਚ ਸਵ. ਵੈਦ ਸ਼੍ਰੀ ਜਗਦੀਸ਼ ਰਾਏ ਸ਼ਰਮਾ ਤੇ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਕੁਮਾਰੀ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਘਰ
ਜੀਰਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਤੇ ਸਿਖਿਆ ਜੀਰਾ ਵਿਚ ਹੀ ਹੋਈ ।
ਉਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਅਧਿਆਪਨ ਕਿੱਤੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਅੰਜੂ
ਨੇ ਟ੍ਰਿੱਪਲ ਐਮ ਏ ( ਹਿੰਦੀ, ਅੰਗਰੇਜੀ, ਇਤਿਹਾਸ) ਬੀ ਐਡ ਸਮੇਤ ਸਿਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। “ਔਰਤ ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਇਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਾਣਾ ਏ ਉਸ ਪਾਰ, ਵੇਦਨਾ ਸੰਵੇਦਨਾ, ਸਿਰਜਕ, ਕਲਮਾਂ ਦਾ ਸਫਰ,” ਉਸ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ।
ਉਸਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵੀ ਕਮਾਲ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਤੋਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਬਦ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਿਵੇਕਲੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਬੋਲ਼ੇ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਰਚਨਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਧਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਸਰੋਤਿਆਂ ਤੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ।
ਉਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਲੇਖਿਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਮਰ ਰਹੀ ਹਿੰਦੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਲੇਖਕ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਉੱਤਮ ਲੇਖਕ ਸਨ। ਪਰ ਅੰਜੂ ਵਰਗੀ ਲੇਖਿਕਾ ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਭਾਸ਼ਾ- ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ
ਮੌਲਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ- ਬਾਲ ਸੁਨੇਹੇ, ਸੇਧ ਨਿਸ਼ਾਨੇ( ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ)
ਸੰਪਾਦਨਾ- ਧਨਕ, ਕਿਰਨਾਂ ਦਾ ਕਬੀਲਾ, ਵੇਦਨਾ ਸੰਵੇਦਨਾ, ਕਾਵਯ ਤਰੰਗਿਣੀ (ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਿਹ)
ਸਾਂਝੇ ਪੰਜਾਬੀ/ ਹਿੰਦੀ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਿਹ- ਕਿਰਨਾਂ ਦਾ ਕਬੀਲਾ, ਕਿਰਨ ਕਿਰਨ ਰੌਸ਼ਨੀ, ਕਲਮਾਂ ਦਾ ਸਫਰ, ਕਾਵਿ ਤਰੰਗਾਂ, ਸ਼ਬਦ ਬੂੰਦ, ਸਾਂਝੀਆਂ ਸੁਰਾਂ, ਸਿਰਜਣਹਾਰੇ, ਪੈੜਾਂ ਦੀ ਗੁਫਤਗੂ, ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਕਲਮਾਂ, ਵਿਰਸੇ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ( ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਟੈਲੀਫੋਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰੀ) ਮਹਿਮਾਂ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰਾਂ ਦੀ, ਪੁਲਾਂਘਾਂ, ਬੋਲੀਆਂ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ, ਤੂੰ ਹੀ ਤੂੰ, ਪੰਜਾਬ ਦਰਸ਼ਨ, ਹਰਫਾਂ ਦਾ ਪਰਾਗਾ, ਸੰਯੋਗ ਸਾਗਰ, ਕਾਵਯਦੀਪ, ਨਵਦੀਪ, ਆਹੂਤੀ, ਪੰਜਾਬ ਸੌਰਭ ( ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ)
ਸਾਂਝੇ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਿਹ- ਕਿਰਦੀ ਜਵਾਨੀ, ਪੰਜਵਾਂ ਥੰਮ੍ਹ, ਓ ਐਫ ਸੀ ਕਨੇਡਾ ਦਾ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਫਲਕ
ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੇ- ਆਕਾਸ਼ਵਾਣੀ ਰੇਡੀਓ ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰਕਤ, ਰੇਡੀਓ ਆਪਣਾ( ਕਨੇਡਾ) ਰੇਡੀਓ ਰਾਬਤਾ( ਅਮਰੀਕਾ) ਵਿਸ਼ਵ ਮੀਡੀਆ( ਅਮਰੀਕਾ)
ਟੀ ਵੀ ਤੇ ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ
ਡੀ ਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਚੈਨਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਕਾਰਜ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ
ਯੂ ਟਿਊਬ ਦੇ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਚੈਨਲਾਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਪਾਠ
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ, ਕਹਾਣੀ, ਸਿੱਖਿਆਦਾਇਕ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਅੰਜੂ ਦੇ ਖ਼ਾਵੰਦ ਵਰਿੰਦਰ ਰੱਤੀ ਬਤੌਰ ਕਾਨੂੰਗੋ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ , ਵੱਡਾ ਬੇਟਾ ਚੇਤਨ ਰੱਤੀ
ਕਨੈਡਾ ਵਿਚ ਸੈਟਲ ਹੈ ਤੇ ਦੂਜਾ ਬੇਟਾ ਅਕਸ਼ਤ ਰੱਤੀ ਪੜ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅੰਜੂ ਅਜਕਲ ਬਤੌਰ ਹਿੰਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਮਾਰਟ ਸਕੂਲ ਖੁਆਸਪੁਰਹੀਰਾਂ ਵਿਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।