8 ਮਾਰਚ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਭੋਲੇ ਨਾਥ ਨੂੰ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਕਿਉਂ ਚੜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?

 ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਕਿਉਂ ਪਸੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੇ ਕੀ ਨਿਯਮ ਹਨ?

ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ ਪੂਰਾ ਮਹੀਨਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਗਤ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪਿਆਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਭੇਟ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਵਸਤੂ ਹੈ ਬੇਲ ਪੱਤਰ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ  ‘ਤੇ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਓ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਕਿਉਂ ਪਸੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

  ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਪੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਦੇਵ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨੇ ਪੱਤੇ ਮਹਾਦੇਵ ਦੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ‘ਤੇ ਬੇਲਪੱਤਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਪੁਰਾਣਿਕ ਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਦੇ ਮੱਥੇ ਤੋਂ ਪਸੀਨੇ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਪਰਬਤ ‘ਤੇ ਡਿੱਗੀਆਂ ਸਨ। ਪਾਰਵਤੀ ਜੀ ਦੇ ਪਸੀਨੇ ਦੀ ਉਸ ਬੂੰਦ ਤੋਂ ਬੇਲ ਦਾ ਰੁੱਖ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਰੁੱਖ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਗਿਰਿਜਾ, ਤਣੇ ਵਿੱਚ ਮਹੇਸ਼ਵਰੀ, ਟਾਹਣੀ ਵਿੱਚ ਦਕਸ਼ਯਾਨੀ, ਪੱਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾਰਵਤੀ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਵਿੱਚ ਗੌਰੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਸ਼ੰਕਰ ਜੀ ਬੇਲਪਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਤੀਰਥ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਦੇ ਮੂਲ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਤੀਰਥਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਪੁੰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਪੱਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਬੇਲ ਪੱਤਰ  ਹੀ ਭਗਵਾਨ  ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇ।

  ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਅਪਵਿੱਤਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਏ ਗਏ ਬੇਲ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਧੋ ਕੇ ਦੁਬਾਰਾ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ਿਵ ਲਿੰਗ ‘ਤੇ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਉਸ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਦੀ ਸਤਹ ਕੂਲੀ ਹੋਵੇ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਹ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਉਲਟਾ ਕਰਕੇ ਚੜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸ਼ਿਵ ਲਿੰਗ ‘ਤੇ ਬੇਲਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਮੁੰਦਰੀ ਅਨਾਮਿਕਾ, ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਉਂਗਲੀ ਅਤੇ ਅੰਗੂਠੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੂੰ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਜਲ ਦੀ ਧਾਰਾ ਨਾਲ ਸ਼ਿਵ ਲਿੰਗ ਦਾ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਬੇਲ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨਹੀਂ ਤੋੜਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੰਕਰ ਜੀ ਨੂੰ ਬੇਲ ਪੱਤਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਲਲਿਤ ਗੁਪਤਾ

ਮੰਡੀ ਅਹਿਮਦਗੜ੍ਹ।

9781590500