ਆਉ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਫਰੋਲੀਏ ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਗੁਣ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਸੋਹਣੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖੀਏ।

Leonardo Da Vinchi
ਲਿਓਨਾਰਡੋ ਦਾ ਵਿੰਚੀ!
ਵਿੰਚੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਉਹ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹੈ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸਹੀ ਅਨੁਮਾਨ ਹੀ ਨਹੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਪਕੜ ਕਿੰਨਿਆਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਸੀ। ਵਿੰਚੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਸੀ। ਉਹ ਗਣਿਤ-ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਲੇਖਕ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਹੇਅਰਮੋਨਿਸਟ, ਵਿਗਿਆਨੀ, ਚਿੱਤਰਕਾਰ, ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਆਦਿ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡੂੰਘਾ ਗਿਆਨ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿੰਚੀ
ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਤੇ ਲਿਖ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿੰਚੀ
ਮਿਰਰ ਲਿਖਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ।
ਮਿਰਰ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਜੋ ਉਲਟਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸਿਰਫ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਵੇਖ ਕੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਵਿੰਚੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਉਹ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਹੋ ਨਿੱਬੜਿਆਂ ਜੋ ਆਪਣਿਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਕਲਾਂ ਕਿਰਤਾ ਵਿੱਚ ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੋਲਣ ਲਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਵਿੰਚੀ ਦੇ ਹੱਥੀ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਂਭੀਆਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਗਈਆਂ। ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਦੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੇ ਬੇਸ਼ਕੀਮਤੀ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ “ਦੀ ਲਾਸਟ ਸਫਰ” ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਹੈ “ਮੋਨਾਲੀਜਾ”।
ਅੱਜ ਦੇ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਅਹਿਲਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿੰਚੀ
ਨੇ 300 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜੋ ਕਿ 1994 ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਰੋ ਸਾਫਟ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨੇ 30 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਲਗਭਗ ਢਾਈ ਸੋ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿੰਚੀ ਨੇ ਮਿਰਰ ਲਿਖਣ ਦੀ ਕਲਾ ਵਰਤੀ ਹੈ। ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਤੇ ਕੇਵਲ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਵੇਖ ਕੇ ਹੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਵਿੰਚੀ ਨੇ ਟੈਂਕ, ਤੋਪ, ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ, ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਆਦਿ ਸਾਇੰਸ ਦੀਆਂ ਕਾਢਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਪੂਰਵਕ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। “ਦੀ ਲਾਸਟ ਸਫ਼ਰ” ਜੋ ਕਿ ਵਿੰਚੀ ਨੇ 1494 ਤੋਂ 1498 ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਯਿਸ਼ੂ ਮਸੀਹ ਆਪਣੇ ਉਪਾਸ਼ਕਾਂ ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਨਾਲ ਹੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋਣ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਕੋਈ ਇੱਕ ਮੈਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਵਿੰਚੀ ਦਾ ਕਿਹਾ ਸੱਚ ਵੀ ਹੋਇਆ।
ਵਿੰਚੀ ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾ ਕਿਰਤ ਹੈ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਨਾਮਕ ਤਸਵੀਰ। ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਅਕਾਰ ਵਿੱਚ 77×53 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੂਵਰ(Loovre) ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਦੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਲਈ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਤਰਾਂ ਅਭੇਦ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਭੇਦ ਪਾਉਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਜਿੰਨੀ ਵਾਰ ਵੀ ਲੂਵਰ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਫਰਾਂਸ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਮੈਂ ਹਰ ਵਾਰ ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕੋਣਾਂ ਤੋਂ ਤੱਕਿਆ, ਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋਂ ਨਿਕਲਿਆ “ਵਾਹ ਵਿੰਚੀ ਕਮਾਲ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੂੰ”। ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਦੀ ਇਸ ਕੀਮਤੀ ਤਸਵੀਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਅੱਜ ਲਗਭਗ 22 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿੰਚੀ ਨੇ ਇਹ ਤਸਵੀਰ 1503 ਤੋਂ 1506 ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੋਰਾਨ ਫਲੋਰੈਂਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਫਲੋਰੈਂਸ, ਇਟਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਘੁੱਗ ਵੱਸਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਵਿੰਚੀ ਨੇ ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਦਾ ਮੁਜੱਸਮਾ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਵੋ ਤਲਿੱਸਮ ਇਸ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਕੈਨਵਸ ਤੇ ਉਤਾਰਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਤਾਂ ਸਦਾ ਲਈ ਅਮਰ ਹੋ ਹੀ ਗਿਆ ਨਾਲ ਹੀ ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਨੂੰ ਵੀ ਅਮਰ ਕਰ ਗਿਆ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੱਤ ਹੈ ਕਿ ਇਟਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਧਨਾਢ ਵਪਾਰੀ ਫਰਾਸਿਸਕੋ ਡੇਲ ਜੀਓ ਕੋਨਡੋ ਦੀ ਪਤਨੀ ਜਿਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਡੇਲ ਜੀਓ ਕੋਨਡੋ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵਿੰਚੀ ਨੇ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਦੀ ਮੁਸਕਾਨ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਚੁੱਪ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਹਿ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਤਰਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿੰਚੀ ਦੀ ਰੂਹ ਹਰ ਵਕਤ ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਦੇ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਹੀ ਘੁੰਮ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿੰਚੀ
ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਵਿੰਚੀ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਲਿਖਿਆ ਜੋ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ।
ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਆਪਣਾ ਭੇਦ ਸਦਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਵਿੰਚੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਸਮਕਾਲੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਨਿਕੋਲੋ ਮਾਚੀਆਕੇਲੀ
( Nicolo Machiakelli) ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਫਲੋਰੈਂਸ (River Arno Florence) ਵਿੱਚ ਵਗਦੀ ਅਰਨੋ ਨਾਮਕ ਨਦੀ ਦਾ ਬਹਾਅ ਬਦਲਣ ਦੀ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਵਿੰਚੀ ਦੀ ਬਣਾਈ ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਅਰਨੋ ਨਦੀ ਦੀ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ 1473 ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਵਿੰਚੀ ਕਦੇ ਵੀ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਪੜ੍ਹਨਾ ਲਿਖਣਾ ਸਭ ਆਪਣੀ ਘਾਲਣਾ ਘਾਲ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੀ। ਵਿੰਚੀ ਦੀ ਤੇਜ ਤਰਾਰ ਸੋਚ ਤੇ ਚਾਲ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਐਂਡਰਲੋ ਡੇਲ ਵੇਰੋਚਿਓ (andrlo del verrocchio) ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ। ਉਹ ਹੀ ਵਿੰਚੀ ਦਾ ਗੁਰੂ ਸੀ। ਵਿੰਚੀ ਹੀ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਇਨਸਾਨ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਕਾਸ਼ ਨੀਲਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ? ਵਿਨਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਵਾ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਰਨਾ ਨੂੰ ਬਖੇਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਰੰਗਾ ਨਾਲੋਂ ਨੀਲਾ ਰੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੈਲਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਨੀਲਾ ਰੰਗ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। 1516 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਵਿੰਚੀ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਸੱਦਣ ਤੇ ਇਟਲੀ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਛੱਡ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਲਾ ਕਿਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਲੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿੰਚੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ ਉਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਰਦ ਭਰੇ ਸਾਬਤ ਹੋਏ। ਵਿੰਚੀ ਦਾ ਅਸਲ ਦੋਸਤ ਮਿਲਜੀ ਸਦਾ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਰਿਹਾ। ਆਪਣੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸਾਹਾ ਵਿੱਚ ਵਿੰਚੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਧੰਨ ਦੌਲਤ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਮਿਲਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। 1519 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਵਿੰਚੀ ਸਦਾ ਸਦਾ ਲਈ ਇਸ ਜਹਾਨ ਤੋਂ ਸਰੀਰਕ ਰੂਪ ਚ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਜਾਣ ਲੱਗੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਵਿੰਚੀ ਹੋਰ ਕਿੰਨੇ ਭੇਦ ਕਿੰਨੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੈ ਗਿਆ। ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਇਸ ਮਹਾਨ ਸਖਸੀਅਤ ਲਿਓਨਾਰਡੋ ਦਾ ਵਿੰਚੀ (Leonardo Da Vinchi) ਨੂੰ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਸੇਂਟ-ਫਲੋਰੈਂਟਿਨ (Saint-Florentin) ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। 1800 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਚਰਚ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਚਰਚ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿੰਚੀ ਦੀ ਕਬਰ ਵੀ ਮਲੀਆਂ ਮੇਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

ਵਿੰਚੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਨਸਲਾਂ ਦਾ ਵੀ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਰਹੇਗਾ। ਵਿੰਚੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਕਲਾ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਤੇ ਮਹਿਬੂਬ ਬਣ ਰਾਜ ਕਰਦਾ ਰਹੇਗਾ। ਵਿਨਸੀ ਆਪ ਤਾਂ ਮਰ ਕੇ ਵੀ ਅਮਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰ ਕਰ ਗਿਆ ਮੋਨਾਲੀਜਾ ਨੂੰ।

ਸੰਧਰ ਵਿਸਾਖਾ, ਕਨੇਡਾ
+1 (647) 234-7466