ਸੰਗਰੂਰ ਸ਼ਹਿਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਸਿਆ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਸੰਸਕਾਰਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਅਸਥਿਤਵ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਨਕਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਬਿੰਦੂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਜਿੰਦ ਜਹਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਵਿਚ ਕਈ ਯਾਦਾਂ, ਕਈ ਕਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੋੜਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਟੇ ਹੋਏ ਹੈ। ਸੰਗਰੂਰ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਰਾਜੇ-ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਰਿਆਸਤਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਦੇ ਕਿਲੇ, ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮੰਦਿਰ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਚੀਖਾਂ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸੰਗਰੂਰ ਦੀ ਆਬੋ-ਹਵਾ, ਇੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ, ਮਿੱਠਾ ਸੁਭਾਉ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਸੰਸਕਾਰਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਇੱਥੇ ਦੀ ਰੂਹ ਹੈ, ਜੋ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ, ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀਆਂ, ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਗੀਤ-ਸੰਗੀਤ ਇੱਥੇ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਲੋਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲਜੁਲ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਪਾਰ।
ਸੰਗਰੂਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਉਪਜਾਊ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਮਿਹਨਤੀ ਹਨ। ਗੰਧਕ, ਮੱਕੀ, ਚੌਲ, ਤੇ ਗੰਢੀਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਇੱਥੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਦੇ ਖੇਤ ਸਵੇਰੇ ਦੇ ਸੂਰਜ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਹੰਕਾਰ ਭਰੀ ਖਾਮੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਲੱਦ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਇਥੋਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਹੈ।
ਸੰਗਰੂਰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ। ਇੱਥੇ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਿਆ ਹੈ। ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਲੜਕਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਕੋਚਿੰਗ ਸੈਂਟਰਾਂ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੀ ਨਵੀਂ ਰਾਹਦਾਰੀ ਖੋਲੀ ਹੈ।
ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸੰਗਰੂਰ ਵੀ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਆਨਲਾਈਨ ਕੰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨਵੇਂ ਰੁਝਾਨਾਂ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਦਯੋਗ, ਕਾਰੋਬਾਰ, ਸੈਲਾਨੀ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਤਨ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਸੋਚ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਇਕ ਸੋਹਣਾ ਪੁਲ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸੰਗਰੂਰ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜੋ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਊਂਦਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ, ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਵੀ ਗਲ਼ੇ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਧਰਤੀ ਸਿਰਫ਼ ਮਿੱਟੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੋਹ-ਮਮਤਾ, ਸੰਘਰਸ਼, ਤੇ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹੀ ਰਫਤਾਰ ਰਹੀ, ਤਾਂ ਸੰਗਰੂਰ ਨਿਕਟ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਡਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਵੇਗਾ।
ਮੰਜੂ ਰਾਇਕਾ।
ਰਣਬੀਰ ਕਾਲਜ਼ ਸੰਗਰੂਰ।
