ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਦਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾਃ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ
ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਵਿ ਤੇ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਐਸੀ ਵੰਨਗੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਾਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀਂ ਪਰ ਕਵੀਸ਼ਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਬੋਲ ਅਤੇ ਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਸੁਰੀਲੀ ਤੇ ਦਮਦਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਉਹ ਸਰੋਤਿਆਂ ਤੇ ਦਿਲਾਂ ਰੂਹ ਉੁਤੇ ਜਾਦੂਮਈ ਅਸਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
ਐਸੀ ਹੀ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਦੇ ਰਚਣਹਾਰ ਸਨ ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ (ਲੁਧਿਆਣਾ) ਜਿਸਦੀ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀਲ ਕੇ ਬਿਠਾਈ ਰੱਖਦੀ ਸੀ । ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਜੁਲਾਈ 1930 ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਮਾਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਬਚਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਤਾ ਸੰਤ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਚਾਰ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋ ਛੋਟੇ ਸਨ ਕਿੱਤਾਕਾਰ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਵਿੱਚ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਬਹੁਤੀ ਸਕੂਲੀ ਵਿੱਦਿਆ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕੇ ਪਰ ਮਾਂ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਹੋਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂਆਂ ਪੀਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ ਸਿੱਖ ਇਤਹਾਸਕ ਸਾਕੇ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਝੂਜਣ ਵਾਲੇ ਯੋਧਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸ੍ਰੋਤ ਬਣੇ ।ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੀ ਵੀ ਗਾਇਕੀ ਪ੍ਰਤੀ ਖਿੱਚ ਸੀ ਜੋ ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੋਣ ਹਾਰ ਵਿਰਵਾ ਕੇ ਚਿਕਨੇ ਚਿਕਨੇ ਪਾਤ ਦੀ ਕਹਾਵਤ ਤੇ ਪੂਰਾ ਉਤਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੋਈ | ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਨ ਲਈ ਗੁਆਂਢੀ ਪਿੰਡ ਬੱਦੋਵਾਲ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੰਨੇ ਪਰਮੰਨੇ ਕਵੀਸ਼ਰ ਅਜੈਬ ਸਿੰਘ ਬਦੋਵਾਲ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉਸਤਾਦ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਚਨਾ ਰਮਾਇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ਉਸਤਾਦ ਨੂੰ ਸੁਣਾ ਜੇ ਉਸਦਾ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
ਫਿਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਸੁਰਖਾਬ ਦੇ ਖੰਭ ਲੱਗ ਗਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਤੋ ਹੀ ਦੋ ਸਾਥੀ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਤੇ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੱਥੇ ਦੇ ਗਵੱਈਏ ਬਣਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਪਮਾਲ ਵਾਲਾ ਜੱਥਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰਨ ਲੱਗਾ ।
ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਦੀ ਬੱਲੇ ਬੱਲੇ ਵਕਤ ਹੀ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਫੱਲੇਵਾਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰ ਬੰਤਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਬੇਟੀ ਮਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਜੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਆਪ ਜੀ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਬੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕ ਬੇਟਾ ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਅੱਜ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੰਥਕ ਢਾਡੀ ਪੈਦਾ ਹੋਏ , ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਬੀਬੀ ਮਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਲ਼ਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਨੂੰ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀਆਂ ਉਡਾਰੀਆਂ ਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਭਰਪੂਰ ਮਦਦ ਮਿਲੀ ।
ਟੇਕ ਬੱਧ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਕਵੀ ਕੋਲ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਹੁੰਦੀ ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਨੇ ਰੱਜ ਕੇ ਕੀਤੀ ।
ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਅਗਾਂਹ ਵਧੂ ਸੋਚ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਰਨਣ ਕਰਦਿਆਂ ਲੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਨਾ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਖੰਡਨ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਧੂ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਰਚਦੇ ਸਨ ਤੇ ਜਦੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਦੀਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਕਰੀਰ ਵੀ ਸਰੋਤਿਆਂ ਤੇ ਮਿਕਨਾਤੀਸੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਅਸਰ ਕਰਦੀ ਸੀ ਤੇ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ , ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਗਾਈ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰ ਮੁਗਦ ਕਰ ਜਾਂਦੀ । ਬਲ਼ਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦਾ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਜੱਥਾ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਜਲੰਧਰ ਤੋ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਗਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਸੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਜਦੇ ਰੇਡੀਓ ਗੂੰਜ ਉੱਠਦੇ ।
ਜਲੰਧਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੂਰ ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਵੀ ਪਮਾਲ ਦੇ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਦੀਆਂ ਗੂੰਜਾਂ ਪਈਆਂ ਪਮਾਲ ਦੇ ਜੱਥੇ ਦੀਆਂ ਧੁੰਮਾ ਪੰਜਾਬ ਤੋ ਲੈਕੇ ਯੂਪੀ , ਸੀਪੀ ਬੰਬੇ ਕਲਕੱਤੇ ਪਈਆਂ ਅਤੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਨੂੰ 6-6 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੱਦਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਤੰਤੇ ਲੱਗਣ ਲੱਗੇ ।
ਪਮਾਲ ਦੇ ਜੱਥੇ ਦੀ ਕਵੀਸ਼ਰ ਦੀ ਐਸੀ ਤੂਤੀ ਬੋਲੀ ਜਿੱਥੇ ਵੱਡੇ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਡੀਕਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ ਉੱਥੇ ਉੱਨਾਂ ਦੀ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਦੇ ਆਸ਼ਕ ਪਮਾਲ ਦੇ ਜੱਥੇ ਤੋਂ ਤਰੀਕਾਂ ਲੈ ਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ,ਵਿਆਹ , ਮੰਗਣੇਂ ਦੇ ਦਿਨ ਰੱਖਦੇ ਸਨ । ਬਿਨਾਂ ਸਪੀਕਰਾਂ ਤੋ ਵੀ ਪਮਾਲ ਦਾ ਜੱਥਾ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਿੱਸੇ , ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੁਨਿਹਰੀ ਪੰਨਿਆਂ ,ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਆਸ਼ਕਾਂ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ , ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਗਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਜੁਝਾਰੂ ਵਰਨਣ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਸ ਮਈ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਹਿਰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਸਾ ਕਰਦੇ।
ਪਿੰਗਲ ਦੇ ਗਿਆਤਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਵਿ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਨਵੀਨਤਾ ਲਿਆਂਦੀ ।ਦੋਹਰੇ , ਦੁਤਾਰੇ , ਝੋਕ,ਦਵੱਈਏ ,ਪਾਉੜੀ, ਕਾਫ਼ੀ , ਸਾਕੇ, ਕੋਰੜੇ, ਦੁੱਖ ਹਰਨ ਛੰਦ , ਮਨੋਹਰ ਛੰਦ ,ਕਲੀਆਂ , ਵਾਰਾਂ ,ਸਵਾਇਆ ਛੰਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਵੰਨਗੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ . ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਦਹੂਦ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਕੌਲਾਂ ਭਗਤਣੀ , ਰਾਜਾ ਰਸਾਲੂ, ਪੂਰਨ ਭਗਤ ,ਸੋਹਣੀ ਮਹੀਂਵਾਲ , ਸੱਸੀ ਪੁਨੂੰ,ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਥਾਹ ਸਮੱਗਰੀ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਮੂੰਹ ਬੋਲਦੀਆਂ ਹਨ । ਮੈਂਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲਾਂ ਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੇ ਜੱਥੇ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਭਿਆਚਾਰਕ, ਮੇਲਿਆਂ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਇੱਕਠ ਵਿੱਚ ਸਰੋਤਿਆਂ ਤੋਂ ਮਾਣ , ਦੁਲਾਰ ਪਿਆਰ ਮਾਣਦਿਆਂ ਸੁਣਨ ਦੇਖਣ ਦਾ ਮਾਣ ਹਾਸਲ ਹੈ ਅਤੇ ਪਮਾਲ ਜੀ ਦੀ ਤਹਿਰੀਰ , ਤਕਰੀਰ ਤੇ ਤਹਿਜ਼ੀਬ, ਬੋਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੱੜਕ ਖੱੜਕ ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਵੀਸ਼ਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧਵਾਂ ਨਾਲ , ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਸਮਰਾਟ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ , ਪਿਆਰਾਂ , ਸਤਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਵਾਲੀ ਸਾਂਝ ਰਹੀ ।
ਬਹੁਤ ਥੋੜੇ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਕਾਰਨ ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਢਾਡੀ ਤੇ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਮਰਦੇ ਦਮ ਤੀਕ ਇੰਚਾਰਜ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਗਿਰਦਾ ਵਿੱਚ ਢਾਡੀ ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਆਲਮਗੀਰ ਮੈਂਬਰ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਪੁੱਤਰ ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਨੇ ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ , ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਸਰਪੰਚ, ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਮੂਵਾਲੀਆ ਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਗੁਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਨਾਲ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਟਰਸਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੇਲੇ ਵੀ ਕਰਵਾਏ। ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਹਰਭਜਨ ਮਾਨ, ਜਸਬੀਰ ਜੱਸੀ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਸਿਰਕੱਢ ਗਾਇਕ ਤੇ ਢਾਡੀ ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚੋਣਵੀਂ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ। ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕਵੀਸ਼ਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚਲੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਰਾਂਟ ਨਾਲ “ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਯਾਦਗਾਰੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ” ਬਣਵਾਈ।
ਘਣਛਾਵੇਂ ਬੋਹੜ ਦੀ ਥਾਂ ਬੋਹੜ ਲੱਗੇ ਮਹਾਨ ਪੰਥਕ ਢਾਡੀ ਸਰਦਾਰ ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੀ ਗੁਰਜ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਪ੍ਰਤੀ ਲਗਨ , ਮਿਹਨਤ,ਸੰਜੀਦਗੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਾਦਿਲੀ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਆਦਰ ਯੋਗ ਸਥਾਨ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਿੰਘ ਸਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੇ ਜਥੇ ਨੂੰ ਭਰਵਾਂ ਮਾਣ ਸਤਿਕਾਰ ਪਿਆਰ ਸੱਦੇ ਪੱਤਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਸਭ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਦੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਸਰਦਾਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੀ ਘਾਲਣਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਹੀ ਹੈ l
13 ਦਸੰਬਰ 1988 ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਖੋਸਾ ਪਾਂਡੋ(ਮੋਗਾ) ਵਿੱਚ ਨਗਰ ਕੀਰਤਨ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਉਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਜਗਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਣ ਮੱਤਾ ਸਪੂਤ ਲਗਾਤਾਰ 35 ਵਰ੍ਹੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਸਾਥ ਨਿਭਾ ਕੇ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਫਤਿਹ ਬੁਲਾ ਕੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਗੋਦ ਵੁੱਚ ਸਮਾ ਗਏ । ਕਵੀਸ਼ਰ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਮਾਲ ਦੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਪੰਜਾਬ , ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਪ੍ਰਤੀ ਵੱਡਮੁਲੀ ਦੇਣ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਤੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ।
ਸਤਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧਵਾਂ
ਡਾਇਰੈਕਟਰ
ਰੇਡੀਉ ਪੰਜਾਬੀ ਲਹਿਰਾਂ
ਟੋਰੰਟੋ( ਕੋਨੋਡਾ)
