ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਕਸਬੇ ਸ਼ੇਰਪੁਰ ਦੇ ਜੰਮਪਲ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ,ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ,ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰੇਮੀ,ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੋਚ ਦੇ ਧਾਰਨੀ,ਖੂਨਦਾਨੀ, ਸਰੀਰ ਦਾਨੀ,ਅਥਲੀਟ , ਕਲਾਕਾਰ , ਉਸਾਰੂ ਸੋਚ ਦੇ ਧਾਰਨੀ,ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਦੇ ਪੱਕੇ, ਅਧਿਆਪਕ ਆਗੂ ਮਾਸਟਰ ਮਹਿੰਦਰ ਪ੍ਤਾਪ (ਐਮ.ਪੀ.) ਦਾ ਜਨਮ 20 ਅਕਤੂਬਰ 1973 ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰੇਮ ਚੰਦ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ । ਤਿੰਨ ਭੈਣ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਮਾਸਟਰ ਮਹਿੰਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਤੇ ਫਿਰ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਬਾਰਵੀਂ ਆਰੀਆ ਸਕੂਲ ਧੂਰੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਤੇ ਉਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਵਿਖੇ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਉਥੋਂ ਬੀਐਸਸੀ ਦੀ ਪੜਾਈ ਛੱਡ ਕੇ ਸੰਗਰੂਰ ਵਿਖੇ ਈ.ਟੀ.ਟੀ . ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ 1997 ਵਿੱਚ ਬਤੌਰ ਈ.ਟੀ.ਟੀ.ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਅਧਿਆਪਨ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਧੀਆ ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਧਿਆਪਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ 26 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਬੱਚੇ ਇਕ ਵਧੀਆ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹਨ। ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਉੱਘੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰੇਮੀ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਦਕਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਮਾਨਵ ਵਿਕਾਸ ਮੰਚ (ਰਜਿ.)ਸ਼ੇਰਪੁਰ ਨਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਨਸਿਆਂ ਅਤੇ ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪ੍ਰਚਾਰ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ,ਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਹਨ। ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਖਿਲਾਫ਼ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਪਿਛਲੇ 22 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਹਿਤ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੰਸਥਾ ਰਾਹੀ ਅਤੇ ਖੁਦ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੁੱਖ ਲਾਏ ਅਤੇ ਲਗਵਾਏ ਹਨ। ਸੰਨ 2000 ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੂਨਦਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁਦ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੋਰ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਆਪ 25 ਵਾਰ(ਬੀ ਨੈਗੇਟਿਵ ) ਵੱਖ-2 ਹਸਪਤਾਲਾਂ ‘ਚ ਜਾ ਕੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਕੇ ਜ਼ਰੂਰਤਮੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੂਨਦਾਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ।
ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਵਿਰੁੱਧ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਦੀ ਲੋਹੜੀ ਜਨਵਰੀ 2006 ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਅਤੇ ਲੜਕੇ ਦੀ ਲੋਹੜੀ ਸਮੇਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੜਕੇ -ਲੜਕੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਫਰਕ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਐਕਟਿੰਗ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ੌਂਕ ਹੈ ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਈ ਨਾਟਕਾਂ ਤੇ ਟੈਲੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕਰ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਗਡੰਡੀਆਂ, ਕਾਲਾ ਦੌਰ ,ਫੁਕਰਾ ਟੱਬਰ, ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਗਾਉਣ ਲੱਗਿਆ ਆਦਿ।
ਸਮਾਜਿਕ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਐਥਲੀਟ(ਵਾਕ ਰੇਸਰ ) ਵਜੋਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਸਟੇਟ ਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 35 ਮੈਡਲ ਜਿੱਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ । ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦੇ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਰ ਵਕਤ ਜਰੂਰਤਮੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਵੀ ਸਮੇਂ-2 ‘ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਰੁਚੀਆਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ “ਆੜੀ” ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਿਖਣ ਤੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਰਨ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਖ਼ਾਸ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਇਨਾਮ ਦੇ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹੌਂਸਲਾ ਅਫ਼ਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪੁਖਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਜਨਮਦਿਨ, ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਹਫੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਏ. ਐਸ . ਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਦਕਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਰੀਰ ਦਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਿਰੋਆ ਸਮਾਜ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੱਤਪਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇਹੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹਾਂਗੀ ਕਿ ਮਾਸਟਰ ਮਹਿੰਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜੀ ਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ “ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਗੁਥਲੀ” ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਹਸਮੁੱਖ ਤੇ ਮਿਲਵਰਤਨ ਭਰੇ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਸਦਕਾ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਮਿਲਣੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕਾਇਲ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਲਾ! ਇਹ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਪਿਆਰ ਮੁਹੱਬਤਾਂ ਵੰਡਦੇ ਰਹਿਣ ਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ। ਅਸੀਂ ਦੁਆ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ‘ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ’ ਜਿੰਨੀ ਲੰਮੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ।

ਰਾਜਿੰਦਰ ਰਾਣੀ